Wydawca treści
Regulamin zajęć edukacyjnych
Regulamin zajęć edukacyjnych na terenie
Nadleśnictwa Cierpiszewo
§1
- Zajęcia edukacyjne realizowane na terenie Nadleśnictwa Cierpiszewo prowadzone są, w szczególności w formie:
- spotkania lub pogadanki w Izbie Edukacji Leśnej „Szkoła pod sosnami”,
- lekcji terenowej na ścieżce edukacyjnej „Podtoruńskie bory”.
- Zajęcia edukacyjne mogą przybrać formę spotkań lub pogadanek w szkołach, konkursów lub współpracy w różnego rodzaju akcjach.
- Osobą odpowiedzialną za organizację działań edukacyjnych z ramienia nadleśnictwa jest pracownik posiadający w zakresie obowiązków edukację leśną.
- Prowadzącymi zajęcia są pracownicy nadleśnictwa, organizatorami – osoby kontaktujące się w celu przeprowadzenia zajęć.
- Zajęcia edukacyjne są prowadzone w dniach i godzinach pracy nadleśnictwa (poniedziałek – piątek, 7:15-15:15), a w uzasadnionych przypadkach, poza wskazanymi terminami.
- Przed przyjazdem do nadleśnictwa uczestnicy oraz organizatorzy zajęć edukacyjnych zobowiązani są do zapoznania się z regulaminami obiektów umieszczonymi na stronie internetowej Nadleśnictwa Cierpiszewo https://cierpiszewo.torun.lasy.gov.pl/, w zakładce Turystyka -. Regulaminy.
- Istnieje możliwość rozpalenia ogniska – po wcześniejszym uzgodnieniu z nadleśnictwem.
§2 Rezerwacja zajęć
- Uczestnictwo w zajęciach wymaga wcześniejszego, wstępnego, telefonicznego uzgodnienia terminu z pracownikiem zajmującym się edukacją leśną – pod numerem tel.: 56 674 44 37, kom. 662-020-078.
- Organizator wyjazdu edukacyjnego dokonuje przesłania Karty zgłoszeniowej zajęć edukacyjnych oraz Oświadczenia opiekuna grupy – do pobrania ze strony Edukacja -> Oferta edukacyjna.
- Po otrzymaniu Karty oraz Oświadczenia pracownik nadleśnictwa zajmujący się edukacją leśną powiadamia o przyjęciu rezerwacji.
§3
Bezpieczeństwo podczas zajęć, odpowiedzialność za uczestników i mienie
- Za bezpieczeństwo uczestników podczas zajęć organizowanych na terenie Nadleśnictwa Cierpiszewo oraz w czasie wolnym od zajęć odpowiedzialność ponoszą opiekunowie grup.
- Uczestnicząc w zajęciach terenowych należy wziąć pod uwagę występowanie naturalnych zagrożeń, o których informuje strona internetowa: https://cierpiszewo.torun.lasy.gov.pl/ zakładka Turystyka -> Zagrożenia w Lesie.
- Do obowiązków organizatora zajęć edukacyjnych na terenie nadleśnictwa należy poinformowanie uczestników oraz ich rodziców lub opiekunów o zagrożeniach mogących występować w lesie oraz zadbanie aby ubiór uczestników był dopasowany do pogody i warunków terenowych.
- Podczas zajęć edukacyjnych prowadzonych przez pracowników nadleśnictwa opiekunowie muszą być obecni przez cały czas trwania zajęć, dbając o utrzymanie dyscypliny i bezpieczeństwa dzieci.
- Za zniszczenia spowodowane przez uczestników podczas trwania zajęć edukacyjnych odpowiadają opiekunowie grup. Są oni zobowiązani do wyegzekwowania zwrotu kosztów naprawienia powstałych strat lub ich osobistego pokrycia.
- Za wypadki powstałe w wyniku nierozważnego stosowania, niezgodnie z przeznaczeniem elementów infrastruktury leśnej, budynków lub wyposażenia obiektów nadleśnictwo nie odpowiada.
- Obowiązkiem uczestników zajęć jest odpowiednie zabezpieczenie pozostawionych rzeczy osobistych. Nadleśnictwo nie ponosi odpowiedzialności za ich zagubienie, zaginięcie.
- Rozpalenie ogniska może nastąpić wyłącznie po uzyskaniu zgody właściwego pracownika nadleśnictwa, a opiekunowie grup odpowiadają za bezpieczne postępowanie z ogniem przez uczestników.
- Nadleśnictwo nie ponosi odpowiedzialności za wszelkie skutki wypadków na osobie lub w mieniu jakie mogą powstać u uczestników zajęć oraz za szkody powstałe na skutek pożaru lasu wiatrołomów, wywrotów drzew, nagłych nieprzewidywalnych zjawisk pogodowych oraz oddziaływania flory i fauny leśnej.
- Osoby przebywające w lesie w trakcie zajęć zobowiązują się do podporządkowania się poleceniom wydawanym przez pracowników nadleśnictwa, jeśli wynikają one z przepisów dotyczących ochrony przyrody lub ochrony przeciwpożarowej, czy też służą zapewnieniu bezpieczeństwa osób, mienia i ochrony lasu.
§4
- Uczestnictwo w zajęciach jest jednoznaczne z wyrażeniem zgody na gromadzenie i przetwarzanie danych osobowych przez nadleśnictwo na potrzeby zajęć.
- Udział dziecka w zajęciach jest jednoznaczny z udzieleniem prawa przez przedstawiciela ustawowego dziecka do nieodpłatnego wykorzystywania prac wykonanych przez dziecko oraz jego wizerunku w celu publikacji na stronie internetowej nadleśnictwa Cierpiszewo lub Facebook-u oraz w innych formach działań promocyjnych czy edukacyjnych na terenie Nadleśnictwa Cierpiszewo .
- W zakresie nienormowanym niniejszym regulaminem decyzje podejmuje pracownik nadleśnictwa prowadzący edukację w uzgodnieniu z kierownikiem jednostki.
Najnowsze aktualności
„Jezierzba" – wyjątkowy obszar w Borach Tucholskich
„Jezierzba" – wyjątkowy obszar w Borach Tucholskich
Utworzenie rezerwatu „Torfowisko Jezierzba”, położonego na terenie Nadleśnictwa Woziwoda, jest końcowym efektem kilkuletniej pracy naukowców oraz leśników, przede wszystkim współpracy nadleśnictwa z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu podczas realizacji projektu pn. „Ochrona cennych ekosystemów Borów Tucholskich”.
Obiekt powołano w grudniu minionego roku zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Bydgoszczy. Obejmuje obszar 36,97 ha śródleśnych torfowisk, lasów bagiennych i śródleśnych łąk. Rezerwat chroni rzadkie gatunków roślin i cenne mokradła, którymi są torfowiska, stanowiące zaledwie 4 % powierzchni naszego kraju…
Wyjątkowe miejsce…
Kompleks torfowiskowy „Jezierzba” zachował się w bardzo dobrym stanie. Torfowisko otoczone jest rozległymi łąkami i zachwyca pięknym, nietypowym krajobrazem, przełamującym monotonię borów z dominującą sosną. Jednak szczególnie cenne są walory przyrodnicze tego miejsca, czyli bardzo dobrze zachowane torfowisko z dominacją mszaru kępowego torfowca magelańskiego (zespołu Andromedo-Sphagnetum magellanici), w którym można zaobserwować znaczny udział torfowica brodawkowatego (Sphagnum papillosum)- gatunku charakterystycznego dla torfowisk atlantyckich. Jest to z pewnością jedno z największych torfowisk w regionie Borów Tucholskich z dominacją tego rzadkiego gatunku torfowca. Ochroną objęto jednocześnie siedliska przyrodnicze Natura 2000 czyli: murawy bliźniczkowe, torfowiska wysokie oraz przejściowe, bory bagienne i wilgotne oraz lasy bagienne.
Uwagę specjalistów badających florę przykuł fakt występowania na torfowisku dużej różnorodności mszaków (w tym ponad 10 gatunków torfowców). Wśród chronionych przedstawicieli mchów należy wymienić m.in.: krzywoszczeć torfową (Campylopus pyriformis), płonnik cienki (Polytrichum strictum), próchniczek błotny (Aulacomnium palustre), drabik drzewkowaty (Climacium dendroides). Niezwykle interesująca jest różnorodność wątrobowców, w tym gatunków chronionych. Na ple obserwuje się nagromadzenie rzadkich i chronionych gatunków roślin naczyniowych np. modrzewnicy pospolitej (Andromeda polifolia), przygiełki białej (Rynchospora alba), bagnicy torfowej (Scheuchzeria palustris), bagna zwyczajnego (Ledum palustre), rosiczki okrągłolistnej (Drosera rotundifolia), turzycy bagiennej (Carex limosa) oraz obecność bardzo rzadkiego, reliktowego gatunku- fiołka torfowego (Viola epipsila).
Jak wiemy ochrona torfowisk ma nie tylko znaczenie przyrodnicze, ale także klimatyczne. Magazynują bowiem duże ilości węgla, zapobiegając jego emisji do atmosfery oraz stanowią naturalny rezerwuar wody. Należy podkreślić konieczność czynnej ochrony tego typu ekosystemów. Ważne jest, aby zapobiegać osuszaniu obiektów i „magazyn węgla” utrzymać w stanie silnie uwilgotnionym. Bierna ochrona lub co gorsze jej brak może prowadzić do uwalniania się zgromadzonych w pokładach torfu zasobów do atmosfery.
Pod okiem naukowców
Można uznać, że początek działań zmierzających do ochrony torfowisk w środku Borów Tucholskich nastąpił z chwilą rozpoczęcia przez nadleśnictwa Woziwoda i Tuchola projektu. pn."Ochrona cennych ekosystemów Borów Tucholskich", realizowanego przez ostatnie trzy lata, dzięki otrzymaniu dotacji z funduszy zewnętrznych (głównie Europejskiego Obszaru Gospodarczego). Jednym z wielu zadań projektowych było wykonanie inwentaryzacji siedlisk podmokłych oraz oceny stanu ich zachowania. Działaniom towarzyszyły różne formy edukacji na temat ochrony mokradeł, począwszy od zajęć i warsztatów skierowanych do młodzieży szkolnej, poprzez konferencje naukowe do wydania publikacji pt. „Jak chronić torfowiska w lasach?”, stanowiącej cenne kompendium wiedzy i „dobrych praktyk” dla osób zainteresowanych omawianą problematyką. Powstanie rezerwatu „Torfowisko Jezierzba” jest więc końcowym wynikiem pracy naukowców oraz leśników, współpracy Nadleśnictwa Woziwoda, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Norwegian Institute for Nature Research. W latach 2022-2023 naukowcy wiele godzin spędzili na prowadzeniu badań naukowych torfowisk Borów Tucholskich.
Na czym polegały badania? Na podstawie pobieranych z osadów jeziornych i torfowych próbek przeanalizowano około 300 letnią historię rozwoju torfowiska Jezierzba, posługując się metodami paleoekologicznymi i dendrochronologią. W pokładach torfu bowiem, w warunkach beztlenowych, mogą zachować się przykład szczątki roślin i zwierząt, ziarna pyłu, pozostałości mikroorganizmów lub nasiona roślin, stanowiąc źródło cennej wiedzy. Z kolei metoda analizy dendrochronologicznej słojów rocznych drewna dostarcza informacji na temat zmian klimatycznych oraz ekologicznych, które miały miejsce w danym czasie, z uwzględnieniem ekstremalnych zdarzeń typu gradacje owadów i susze. Do analizy pobrano próby z najstarszych drzew pobliskich okazów sosny zwyczajnej. Dla zmapowania roślinności torfowiska oraz rozpoznania miąższości torfu wykorzystywano z kolei metody teledetekcyjne.
Integracja różnych metod badawczych zobrazowała historię torfowiska, dostarczyła wiele danych o zmianie klimatu, faunie i florze występującej na tym terenie w minionych stuleciach. Potwierdzono w ten sposób unikatową wartość przyrodniczą terenu utworzonego rezerwatu i zasadność objęcia ochroną.
Jeziorna, Jezierzba i jezierza…
Historia torfowiska sięga XIX wieku, kiedy było częścią większego kompleksu jeziorno-torfowiskowego. Intensywna melioracja prowadzona w przeszłości dla pozyskania gruntów rolnych doprowadziła do zaniku jeziora Kloce. Same torfowiska jednak przetrwały i nadal pełnią kluczową rolę w ekosystemie. Uległy jednak zmianie wskutek zmian klimatu, składu gatunkowego lasów i działalności człowieka. W ciągu ostatnich trzystu lat zmieniło się otoczenie torfowiska. Obecnie przyległy las tworzą monokultury sosnowe, wcześniej rosły w tym miejscu lasy mieszane.
Skąd się wzięło określenie Jezierzba ? Przesłanki do wyboru takiej nazwy mają podłoże historyczne i naukowe. Teren rezerwatu umiejscowiony jest w obniżeniu, które obejmowało dawne jezioro Kloce i ciągnęło się w kierunku Jeziora Okonińskiego. Z map tworzonych w latach 30 XIX wynika, że były w tym miejscu jeziora Kloce i Kały, celowo odwadniane. Jezioro Kloce znajduje się jeszcze na mapach topograficznych z lat 60 XX w – obecnie całkowicie zanikło. Do jezior przylegało rozległe torfowisko oraz łąki przy miejscowości Jeziorna, nazywaną przez miejscową społeczność „Jezierzbą”. Co ciekawe podczas badań naukowych w pokładach torfowiska zostały znalezione nasiona rośliny wodnej o nazwie „jezierza” (łac. Najas). Jest to dowód nie tylko na jeziorne pochodzenie obiektu, ale z pewnością „znalezisko” przyczyniło się do powstania lokalnej nazwy rezerwatu.
Utworzenie rezerwatu to ważny krok w kierunku zachowania unikatowych ekosystemów Borów Tucholskich. Dzięki zaangażowaniu naukowców i leśników udało się stworzyć wyjątkowy obszar chroniony. Teren ten otoczony jest 67 hektarową otuliną. W przyszłości planuje się powiększenie rezerwatu. Jednak aby to mogło nastąpić konieczne jest pozyskanie gruntów stanowiących własność prywatną położoną w południowo-wschodniej części torfowiska. Obszar nie jest obecnie intensywnie użytkowany przez ludzi, co sprzyja ochronie tego unikatowego ekosystemu. W przyszłości możliwe jest jednak wyznaczenie szlaków turystycznych oraz kontrolowane udostępnienie rezerwatu dla odwiedzających.
