Wydawca treści
Biegi na orientację
Lubisz biegać, ale znudziło ci się bicie rekordów prędkości? Spróbuj czegoś nowego. W biegach na orientacje równie ważna co sprawne nogi i płuca jest głowa.
O co chodzi w biegu na orientację? O jak najszybsze przebycie określonej trasy wyznaczonej punktami kontrolnymi. Którędy zawodnik pokona dystans pomiędzy kolejnymi punktami, zależy tylko od niego: jego sprawności poruszania się w terenie, zmysłu orientacji i strategii. Do pomocy ma - coraz bardziej zapomniane w dzisiejszych czasach nawigacji satelitarnych - mapę i kompas. Żeby ukończyć zawody, musi zaliczyć wszystkie punkty w odpowiedniej kolejności. Swoją obecność w tych miejscach potwierdza na karcie startowej lub, coraz częściej, na specjalnym chipie.
Historia z armią w tle
Biegi na orientację wywodzą się ze Skandynawii. Pierwsze zawody zorganizowano jeszcze w XIX w. w Norwegii. Początkowo dyscyplina cieszyła się niewielkim zainteresowaniem i startowali w niej głównie wojskowi. Dla cywilów, w czasach gdy sport nie był tak popularny, jak dziś, pokonanie dwudziestokilometrowych tras było zbyt wielkim wyzwaniem. Dopiero kiedy skrócono dystans orienteering stał się popularniejszy wśród amatorów. W latach trzydziestych XX w. rozegrano pierwsze zawody międzynarodowe, a po drugiej wojnie światowej biegi na orientację zaczęto uprawiać poza Skandynawią, w 1961 r. powstała Międzynarodowa Federacja Sportów na Orientację, a pięć lat później odbyły się pierwsze mistrzostwa świata.
Dziś ten sport wciąż najpopularniejszy jest w Europie. Nieco mniejszym zainteresowaniem cieszy się w Ameryce Północnej, Wschodniej Azji i Australii.
Chociaż jest dyscypliną olimpijską, nigdy nie znalazł się w programie igrzysk. I pewnie długo nie znajdzie. Biegów na orientację w zasadzie nie sposób pokazać w telewizji ze względu na zbyt rozległy teren rozgrywania zawodów. Z tego samego powodu oraz tego, że biegi zazwyczaj organizowane są w lesie, trudno oczekiwać tłumu kibiców. Pomimo tej niemedialności, popularność orienteeringu rośnie, a na największych zawodach startuje nawet 25 tys. biegaczy. To liczba porównywalna z frekwencją na największych maratonach na świecie.
O co w tym chodzi?
W biegu na orientację bardzo ważna jest mapa, ale nieco inna od tych używanych podczas leśnych wędrówek. Podstawowa różnica polega na tym, że lasy oznaczone są na niej różnymi odcieniami zieleni. Im ciemniejszy kolor, tym gęstszy las, a więc poruszanie się w nim trudniejsze. Takie oznaczenia pomagają zdecydować czy lepszym rozwiązaniem będzie bieg najkrótszą trasą przez gęstwinę, czy lepiej trochę nadłożyć drogi i pokonać trasę przez rzadsze zarośla.
Reszta oznaczeń przypomina te powszechnie używane. Niebieskie elementy to obiekty wodne: rzeki, strumienie, jeziora, bagna czy studnie. Brązowe poziomnice obrazują ukształtowanie terenu: góry, pagórki, muldy, jary itp. Czarne znaczki pokazują charakterystyczne obiekty, np. głazy, myśliwskie ambony czy np. jaskinie.
Skala map używanych w orienteeringu jest dużo mniejsza niż turystycznych, zwykle 1:15000 lub 1:10000 (1 cm na mapie odpowiada 150 lub 100 metrom w terenie), a w wypadku biegów sprinterskich - nawet mniej niż 1:5000. Oczywiście nie obejdzie się tez bez kompasu. To dzięki niemu można ustawić mapę względem północy, a także przemieszczać się pomiędzy punktami kontrolnymi na azymut.
Punkty kontrolne podczas biegu na orientację oznaczone są tzw. lampionami. To biało-pomarańczowy lub biało-czerwony znacznik w kształcie sześcianu. Każdy z punktów ma swój kod.
wyposażony jest też w perforator, za pomocą którego uczestnik oznacza kartę startową lub, coraz częściej, elektryczny czujnik, który rejestruje chip zawodnika.
Naturalnie w lesie
Najpopularniejszym biegiem na orientację jest bieg klasyczny (nazywany też długim). W równym stopniu sprawdza on techniki orientacji, co sprawność i wytrzymałość zawodnika. Pokonanie trasy zajmuje zwycięzcom około 75-90 minut. Biegi średniodystansowe nastawione są przede wszystkim na dobrą nawigację. Najlepsi kończą je mniej więcej w pół godziny. W biegu sztafetowym wygrywa ta - najczęściej trzyosobowa - drużyna, której zawodnicy po kolei zaliczą jak najszybciej i bezbłędnie swoje trasy. Organizuje się także biegi sprinterskie, nocne, długodystansowe czy punktowe, w których trzeba w określonym czasie zaliczyć jak najwięcej punktów kontrolnych.
Naturalnym terenem do uprawiania biegów na orientację są lasy. Dlatego też Lasy Państwowe postanowiły przyjść z pomocą miłośnikom tej dyscypliny. W 2011 r. Ogólnopolski Komitet Organizacyjny Biegu na Orientację Leśników przedstawił koncepcję Zielonego Punktu Kontrolnego. Chodzi o zainstalowanie w lasach lub parkach stałych punktów kontrolnych, które umożliwiłyby bieg w dowolnym czasie. Takie standaryzowane punkty mają logo właściciela, zarządcy terenu lub sponsora, plakietki z symbolem orienteeringu, kasownik (perforator) kart kontrolnych oraz kod kreskowy umożliwiający elektroniczne potwierdzenie obecności zawodnika. Do tego zarządcy terenu przygotowują znormalizowane mapy do orienteeringu, które uczestnicy biegu będą np. mogli ściągnąć z internetu.
Do tej pory powstało ponad czterdzieści projektów Zielonych Punktów Kontrolnych w Lasach Państwowych. Są takie na terenie nadleśnictw: Krynki, Bytów, Przedborów, Olsztynek, Wieruszów, Maskulińskie, Spychowo, Brynek, Gdańsk, Mielec, Strzebielino, Hajnówka, Lipka, Woziwoda, Miękinia, Elbląg, Dojlidy, Solec Kujawski, Supraśl, Krasnystaw i Augustów. Ich wykaz można znaleźć na stronie www.zielonypunktkontrolny.pl.
Najnowsze aktualności
Polecane artykuły
Organizacja nadleśnictwa
Organizacja nadleśnictwa
Nadleśnictwo jest podstawową, samodzielną jednostką organizacyjną Lasów Państwowych działającą na podstawie ustawy o lasach. Podlega Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, która prowadzi nadzór i koordynuje działania na swoim terenie. Nadleśnictwa dzielą się na leśnictwa.
Nadleśniczy jednoosobowo kieruje nadleśnictwem, ponosi za nie odpowiedzialność i reprezentuje je na zewnątrz.
Zastępca nadleśniczego odpowiada za całokształt sfery produkcyjnej w nadleśnictwie, kieruje Działem Gospodarki Leśnej i pracą leśniczych. Organizuje praktyki zawodowe i staż absolwentów, oraz realizuje nałożone na Nadleśnictwo zadania obronne. Zastępuje Nadleśniczego w czasie Jego nieobecności. Odpowiada za procedury związane z zamówieniami publicznymi.
Dział Gospodarki Leśnej prowadzi całokształt spraw związanych z planowaniem, organizacją, koordynacją i nadzorem prac w zakresie: nasiennictwa, selekcji, szkółkarstwa, hodowli lasu, ochrony lasu, ochrony przeciwpożarowej, łowiectwa, użytkowania lasu oraz sprzedaży drewna i użytków ubocznych, BHP i ZFŚS oraz gromadzenia i sporządzania dokumentacji w zakresie certyfikacji FSC i PEFC. Dział ten prowadzi również sprawy związane ze stanem posiadania i ewidencją gruntów, gospodarką gruntami ekonomicznymi, udostępnianiem lasu oraz nadzorem nad lasami niestanowiącymi własności Skarbu Państwa – w zakresie powierzonym przez starostów oraz obowiązku wynikającego z Ustawy o Lasach.
Leśnictwa są podstawową jednostką terenową w nadleśnictwie, w której bezpośrednio prowadzona jest gospodarka leśna. Leśnictwem kieruje leśniczy.
Stanowisko do spraw kontroli zajmowane jest w nadleśnictwie przez inżyniera nadzoru. Inżynier nadzoru sprawuje kontrolę prawidłowości wykonania czynności gospodarczych w nadleśnictwie, w tym wydaje zalecenia w trybie ustalonym przez nadleśniczego. Ściśle współpracuje z zastępcą nadleśniczego, szczególnie w sprawach hodowli lasu, ochrony lasu i ppoż., planowania gospodarczego, koordynacji i realizacji zadań gospodarczych.
Główny księgowy wykonuje zadania i ponosi odpowiedzialność w zakresie księgowości, finansów, planowania finansowo-ekonomicznego, analiz, sprawozdawczości, a także organizuje i sprawuje kontrolę wewnętrzną, dokumentów finansowo-księgowych. Główny księgowy kieruje działem finansowo-księgowym.
Do zadań Działu Finansowo-Księgowego należy wykonywanie zadań w zakresie księgowości, finansów, planowania finansowo-ekonomicznego, analiz, sprawozdawczości, kontroli wewnętrznej dokumentów finansowo-księgowych.
Dział Administracyjno-Gospodarczy zajmuje się całokształtem spraw związanych z pełną obsługą administracyjną nadleśnictwa, administrowaniem nieruchomościami, sporządzeniem i realizacją planów budowy i zakupów środków trwałych oraz planem remontów w zakresie infrastruktury. Działem tym kieruje sekretarz.
Stanowisko do spraw pracowniczych podlega bezpośrednio nadleśniczemu. Pracownik prowadzi całokształt spraw kadrowych w nadleśnictwie oraz zapewnia prawidłowe funkcjonowanie sekretariatu nadleśnictwa.
Posterunek Straży Leśnej jest komórką organizacyjną przy nadleśnictwie, powołaną do zwalczania przestępstw i wykroczeń z zakresu szkodnictwa leśnego oraz wykonywaniem innych zadań związanych z ochroną mienia Skarbu Państwa, będącego w zarządzie Nadleśnictwa, kancelarii tajnej, ochrony informacji niejawnych oraz spraw obronnych. Posterunkiem kieruje Komendant, podległy bezpośrednio nadleśniczemu.
***
Leśnictwo Chorągiewka położone jest w bezpośrednim sąsiedztwie Torunia, co powoduje, że jest częstym miejscem odpoczynku i rekreacji mieszkańców tego miasta. Mimo to na terenie właśnie tego leśnictwa stwierdzono pierwszy przypadek obecności wilka, po bardzo długim okresie jego niewystępowania, na obszarze Nadleśnictwa Cierpiszewo. Silnie pagórkowaty teren leśnictwa, wynikający z wydmowego pochodzenia, jest typowym przykładem krajobrazu Puszczy Bydgoskiej.
Leśnictwo Kąkol
Leśnictwo Kąkol obejmuje swoim zasięgiem największą część pożarzyska z 1992 roku. Teren ten jest intensywnie odwiedzany przez okolicznych mieszkańców oraz torunian w okresie grzybobrania. Dla upamiętnienia wielkiego pożaru z roku 1992 przy drodze do Gniewkowa w pobliżu siedziby nadleśnictwa ustawiono kamień mający świadczyć o ogromie powstałych zniszczeń i pracy włożonej przez leśników w ich usunięcie. Siedziba leśnictwa znajduje się w budynku Nadleśnictwa.
Leśnictwo Niedźwiadki
Leśnictwo Niedźwiadki obejmuje swoim zasięgiem zarówno teren pożarzyska z 1992r. jak i lasu ocalałego z pożaru. W porównaniu z pozostałymi leśnictwami, Niedźwiadki są leśnictwem o największej lesistości – brak na jego terenie osadnictwa, poza leśnym. Być może ten fakt zdecydował, że właśnie tutaj upolowano ostatniego wilka, którego przez długi czas nie spotykano na tym terenie. Aktualnie wszystko wskazuje, że stanie się on stałym składnikiem tutejszej fauny.
Leśnictwo Nieszawka
Leśnictwo Nieszawka jest siedliskowo bardzo urozmaiconym leśnictwem. Północno-wschodnia granicę leśnictwa stanowi piękna o każdej porze roku skarpa Dybowska zamykająca dolinę Wisły. Tuż przy skraju skarpy znajduje się dostrzegalnia przeciwpożarowa w formie, co rzadko spotykane, murowanej z cegieł wieży ppoż.
Ze względu na urozmaicenie siedlisk i rzeźby terenu jest miejscem występowania wielu rzadkich i chronionych roślin.
Leśnictwo Zielona
Swoista perełką leśnictwa Zielona jest Struga Zielona, płynąca malowniczą doliną jest jedynym , oprócz Wisły, naturalnym ciekiem wodnym i stanowi cenne źródło wody dla bytujących tu zwierząt.
Leśnictwo Chojnaty
W leśnictwie Chojnaty znajduje się miejsce znane przez wielu mieszkańców okolicznychwsi, a nawet dalej położonych miast, które utrwaliło się jako punkt orientacyjny i miejsce spotkań – jest to skrzyżowanie dróg przy „Krzywym Dębie", wspaniałym pomnikowym dębie o wieku przekraczającym 250 lat, z charakterystycznie wygiętym pniem. Chojnaty to leśnictwo bardzo zróżnicowane przyrodniczo jak na warunki Puszczy Bydgoskiej, ciekawe i warte odwiedzenia. Oprócz kilku pomnikowych dębów można tu spotkać, na krótkim odcinku wzdłuż drogi dojazdowej do leśniczówki, większość rodzimych gatunków drzew. Aby dostrzec całe to bogactwo czasami warto zostawić samochód i wybrać się na pieszą wędrówkę. Leśnictwo Chojnaty to także „jagodowe zagłębie" Nadleśnictwa Cierpiszewo.
Leśnictwo Grodzyna
Teren leśnictwa Grodzyna posiada wiele cech charakterystycznych dla pozostałych leśnictw. Są to m.in. silnie pofałdowany teren zachodniej części leśnictwa, bogactwo flory i piękno krajobrazu skarpy doliny Wisły, zwarty kompleks leśny podzielony tylko drogami leśnymi. Dogodny dojazd, w tym także linią kolejową do stacji Przyłubie, umożliwia turystykę wypoczynkową oraz grzybobranie, szczególnie mieszkańcom Bydgoszczy.
Znaczna część leśnictwa Jarki znajduje się na opuszczonych po II wojnie światowej terenach osadnictwa niemieckiego, zamieszkanych wówczas przez dobrze zorganizowaną społeczność, o rozwiniętej infrastrukturze. W wielu miejscach napotkamy pozostałości po ówczesnych osadach, małych wiejskich cmentarzach, drogach do nich wiodących. Gęsta sieć dróg i ścieżek może utrudniać poruszanie się turystom, ze względu na możliwość zabłądzenia, jednak jest to teren wart odwiedzenia dla licznych pamiątek historii. W leśnictwie Jarki uważny turysta może zaobserwować bielika, który ma tutaj jedyne w nadleśnictwie gniazdo.
Leśnictwo Osiek
W Nadleśnictwie Cierpiszewo jest także leśnictwo całkiem odmienne od charakterystycznych borów sosnowych Puszczy Bydgoskiej. Leśnictwo Osiek, dzięki większej żyzności gleb i wyższemu niż w innych leśnictwach poziomowi wód gruntowych, pokryte jest w większości borami ze znaczna domieszką gatunków liściastych występujących nie tylko w podszycie, lecz także tworzących górne piętro lasu. W leśnictwie Osiek znajduje się szkółka leśna, która zaspokaja potrzeby na sadzonki, wynikające z rozmiaru wykonywanych odnowień i zalesień, w całym nadleśnictwie. Szkółka prowadzi również produkcję wysokiej jakości materiału sadzeniowego na sprzedaż dla odbiorców indywidualnych. W szerokiej gamie gatunków oferowanych do sprzedaży można znaleźć różne rzadkie gatunki drzew i krzewów.